Kalp Krizinden Korunma ve Tedavi Yöntemleri

Kalp Krizinden Korunma ve Tedavi Yöntemleri

Kalp krizlerinde hangi tedavinin işe yaradığı hakkındaki en iyi ve en güncel araştırmaları bir araya getirdiik.Bu bilgilerimizi doktorunuzla konuşmak ya da hangi tedavinin sizin için en iyisi olduğuna karar vermede  kullanabilirsiniz.


Kalp krizi geçirdiğinizde ne olur?

Kalbiniz kanı tüm vücudunuza pompalar. Kan kaslarınıza oksijen ve enerji taşır. Kalbiniz kaslardan meydana gelmiştir ve pompalamaya devam ettirmek için düzgün bir kan akışına  ihtiyaç duyar.

Kan damarlarınızdan biri bir kan pıhtısıyla tıkandığı zaman kalp krizi geçirirsiniz. Bu yüzden kalbinizin bir bölümü yeteri kadar oksijen alamaz. Bu kötü bir göğüs ağrısına neden olur ve sizi nefessiz bırakır. Eğer kan akışı çok uzun süre kesilirse kalbin bir bölümü işlevini yitirecektir.

Bu kan damarının açılması ve kan akışının tekrar sağlanması için hastanede acil tedavi altına alınmış olacaksınız. Bu tedavi ilaçlarla ya da anjiyoplasti denilen bir cerrahi müdaheleyle gerçekleştirilir. Bu tedaviler kalbinize gelecek olan hasarı sınırlandırabilir.

Daha sonra eğer herhangi bir diğer problemler ortaya çıkarsa, doktorlar sizi müşahade altına alırlar. Bunlar, düzensiz bir kalp atışına sahip olmayı ya da kalbinizin ne kadar iyi pompalamalar yaptığıyla ilgili problemleri içerebilirler. Eğer kalp kaslarınızın büyük bir çoğunluğu kalp kriziyle hasar gördüyse, kalbiniz önceki kadar iyi pompalama yapamayabilir. Buna kalp yetmezliği denir.

En riskli zaman dilimi kalp krizinden sonraki birkaç saattir. Kalp krizinden sonra muhtemelen dört beş gününüzü hastanede yatarak geçireceksiniz. Bu süreç içerisinde, doktorlar kesin olarak ne olduğunu ortaya çıkarmak için daha fazla test yapcaklar. Kalbinizin hangi bölümünün hasar gördüğünü ve bu hasarın ne kadar olduğunu ortaya koyacaklar.


Herşey yolunda giderse, muhtemelen  kalp krizi geçirdikten yaklaşık bir hafta sonra taburcu olacaksınız.


Bir kalp krizi geçirmiş olmak, özellikle de önceden  sağlığınız yerinde ise, büyük bir şoktur. Kalp krizlerine atar damarlarınızda oluşan kan pıhtıları neden olur. Doktorlar, onların neden bazı insanlar için problemlere yol açtığını  kesin olarak bilmiyorlar.
Eğer atardamarlarınız atardamar çeperi üzerindeki yağ birikintilerinden dolayı daralırsa, büyük bir ihtimalle problemleriniz olur. Doktorlar bunu damar sertliği(ateroskleroz) olarak adlandırır. Damar sertliği, birçok insanda yaşının ilerlemesiyle birlikte ortaya çıkar. Eğer kalbinize giden atardamarlarınızda damarsertliği varsa, bu kalp hastalığı olarak adlandırılır. Uzun yıllar bunu bilmeksizin kalp hastalığınız olabilir. Bir kalp krizi sorunun ilk belirtisi olabilir.

Kalp krizi, orta yaşlarından itibaren çoğunlukla erkeklerde meydana gelir. Eğer yüksek tansiyonuz varsa ya da kanınızdaki kolesterol miktarı yüksekse, aşırı kiloluysanız, sigara içiyorsanız ya da fazla egzersiz yapmıyorsanız, bir kalp krizi geçirme olasılığınız daha fazladır. Bazen insanlar bu saydığımız şeylerden herhangi biri olmaksızın kalp krizi geçirirler.

Taburcu olduğunuzda ne olur?


Hastaneden taburcu olduğunuzda, normal yaşantınıza yavaş yavaş geri dönmeye başlayabilirsiniz. Eğer yalnız yaşıyorsanız, normal yaşantınıza alışmanız ve eski hayatınıza geri dönmeniz için  birkaç haftlığına yanınızda birin kalması size yararlı olabilir.

Ne yapabilceğiniz ve ne yapamayacağınız konusunda endişeli olabilirsiniz. Bu konuda anahtar kural acele etmemektir. Gün geçtikçe, yorulma ve nefessiz kalma gibi durumlar olmaksızın, daha uzağa yürüyebilecek ve daha fazla şey yapabileceksiniz.

Kalp krizi gibi sıkıntı verici bir olaydan sonra kendiniz yorgun, kızgın ya da üzgün hissetmeniz normaldir. Fakat üzüntü içersinde olma haliniz devam ederse doktorunuzla görüşün. İnsanlar bir kalp krizi geçirdikten sonra sıkça depresyona girebilir ve size yardımcı olabilecek tedaviler vardır.

Bir kalp krizi geçiren çoğu kişi altı hafta içerisinde normal yaşamlarına geri dönebilirler. Daha genç insanlar genelde üç ay içerisinde işlerinin başına dönebilirler.

Birçok yerde kardiyak rehabilitasyon programları uygulanır. Bu progralamarda uzman hemşirelerden iyileşmenize yardımcı olacak destek alırsınız. Hastaneden ayrılmadan önce, doktorlarınızla bir programa nasıl katılabilceğinizi konuşmalısınız. Eğer doktorlarınız bundan bahsetmezse, siz sorun.



Hangi tedaviler işe yarar?

Bir başka kalp krizi geçirme riskinizi ortadan kaldırmızına yardımcı olacak birçok tedavi bulunmaktadır. Daha uzun, daha sağlıklı bir hayat sürdürmenize yardımcı olacak değişiklikleri kendiniz de yapabilirsiniz.


Kendiniz için yapabileceğiniz şeyler

Hastaneden ayrılmadan önce, başınızdan ne geçtiği öğrendiğinizden emin olun. Doktorlarınızla kalp kriziniz, test sonuçlarınız  ve ilaçlarınız hakkında konuşun.

Geçirdiğiniz kalp krizi ve ihtiyacınız olan tedavi hakkında bilgi edinmeniz,  iyileşmenizin önemli bir parçasıdır ve ileride bir sorunla karşılaşma riskinizi azaltır. Hastanedeki doktorlarınız, doktorunuz ve uzman hemşirelerinizin hepsi, daha fazlasını öğrenmenize yardımcı olabilir.

Eğer sigara içiyorsanız, bırakmak için çaba sarfedin. Sigara atardamarlarınızı daraltır ve büyük bir ihtimalle bir başka kalp krizi geçirmenize  neden olur.  Doktorunuz gibi bir sağlık uzmanından yardım alınız. Sigarayı bırakmanıza yardımcı olabilecek birçok tedavi bulunmaktadır. İlk denemenizde bırakamayabilirsiniz. Fakat bunu denemeye devam etmeniz önemlidir. Sigarayı bırakmanız haytınız kurtarabilir.

Egzersiz bünyenizi güçlendirir, dayanıklılığınız artıtır ve kendinizi iyi hissetmenizi sağlar. Zaman geçtikçe egzersiz kalbinizin daha iyi çalışmasını sağlar. Eğer ihtiyacınız varsa, kilo vermenize de yardımcı olur. Doktorunuz ya da kardiyak rehabilitasyon ekibiniz güvenli bir egzersiz programı oluşturmada size yardımcı olabilir. İlk hafta denetlenmeye ihtiyaç duyabilirsiniz. Çoğu kişi bir hafta sonrasında egsersizlerini güvenli bir şekilde kendi başlarına devam edebiliyorlar.


Bir kardiyak rehabilitasyon programına katılmak, geçirdiğiniz kalp krizinin etkisinden kurtulmada ve kalp sağlığınızı korumada yardımcı olabilir. Kardiyak rehabilitasyonu, bir başka kalp krizi geçirme riskinizi azaltmak için diyetiniz ve yaşam biçiminizde değişikliler  yapmanıza, form tutmanıza ve daha çabuk iyileşmenize yardımcı olur. Eğer kendinizi kötü hissediyorsanız, stres ya da depresyonla başa çıkmayı da öğrenebilirsiniz. Araştırmalar, bir kalp  krizi atlatan ve sonra kardiyak rehabilitasyonuna giden kişilerin daha uzun yaşamalarının mümkün olduğunu ortaya koyuyor.

Her bireyin bünyesi farklıdır, bu yüzden hastanenizdeki rehabilitasyon ekibi size uygun bir program düzenleyecektir. Bu program altı hafta, altı ay hatta daha uzun sürebilir. Programın işe yaraması için programa katılımı aksatmamanız gerekir.

Başka bir kalp krizini önlemek için ilaçlar


Eğer bi kalp krizi geçirdiyseniz, muhtemelen hastaneden birçok yeni ilaçla birlikte taburcu olacaksınız. Bu durum kafanızı karıştırabilir. Eğer ne olduklarından emin değilseniz, doktorunuza danışın. Alma ihtimaliniz en yüksek olan ilaçlar aşağıda listelenmiştir. Muhtemelen bu ilaçları aylarca belki de yıllarca almanız gerekecek.


Aspirin kanınızı daha akışkan hale getirir, böylece kalp krizine neden olabilen bir kan pıthtısı oluşma ihtimali azalır. Araştırmalar, hergün bir düşük dozda alınan aspirinin bir başka kalp krizi geçirme riskinizi ortadan kaldırır. Eğer aspirine alerjiniz varsa ya da başka bir sebepten alamıyorsanız, doktorunuz kanınızın pıhtılaşmasını durdurmak için başka bir ilaç verebilir.


Diğer Tedaviler

Kalp krizi geçiren bazı insanlar, tıkanmış olan atardamarın genişletimesi için anjiyoplasti diye adlandırılan bir ameliyata girerler. Bu ameliyat, kan pıhtısını ilaçla çözmek yerine, acil bir müdahele olarak gerçekleştirilir.


Eğer bir anjiyoplasti ameliyatı olmadıysanız, ama yapılan testler kalp atardamarlarınızın dar olduğunu gösteriyor, anjiyoplastiyi bir sonraki aşamada olabilirsiniz. Bu göğüs ağrısı (anjin) ve başka bir kalp krizi geçirme ihtimalini azaltabilir. Ya da hastaneden taburcu olduktan sonra göğüs ağrınız başlarsa, bir anjiyoplasti ameliyatı olabilirsiniz.

Bir anjiyoplasti ameliyatının gerçekleştirilmesi için, bir cerrah kasığınızdaki bi kan damarının içine  bir tüp vasıtasıyla kalbinizdeki atardamara şişirilmemiş ince bir balon yerleştirir. Balon doğru yere yerleştirildiğinde, cerrah onu şişirir ve böylece bu atardamarın genişlemesi sağlanmış olur. Sonra bu balon tekrar dışarı çıkartılır. Bazen de bu atardamarı açık tutmak için, stent adı verilen küçük metal bir  tüp yerleştirilecetir.

Bana ne olacak?

Bir kalp krizi geçirdiktikten sonra onu nasıl atlacağınız kalbinizin ne kadar zarar gördüğüne bağlıdır. Ayrıca, iyileşmeniz ilaç tedavinize ne kadar iyi devam ettiğinize ve daha sağlıklı olmak için yaptığınız planlara bağlıdır.

Bir kalp krizi geçiren bazı kişilerde gögüs ağrısı (anjin) ve zaman zaman nefes darlığı olur.

Anjin, kalbiniz daha fazla kana ihtiyaç duyduğunda olur; örneğin, egzersiz yaptığınızda ya da soğuk havada dışarı çıktığınız zaman. Dinlendiğinizde  geçer. Doktorunuz, anjin ağrısını hafifletmek  için size ilaç  verebilir.

Nefes tıkanıklığı, kalbinizin kalp krizi geçirmede önceki kadar iyi pompalama yapmadığı anlamına gelebilir. Bir kalp krizi geçiren 10 kişinden yaklaşık 6’sı ara sıra  nefes tıkanıklığı yaşadıklarını söylüyor.

Kalp krizi geçirenlerin yaklaşık üçte biri, bu olayın hemen ardından depresyona girdiklerini söylüyor. Eğer böyle bir durum yaşarsanız, doktorunuza danışın. Depresyon için etkin tedaviler bulunmaktadır.

Doktorlar bir kalp krizi sonrası nekadar iyi olacağınız tahmin etmek için dört şeye bakar:

• Kalbiniz düzgün pompalama yapıyor mu?

• Kalbinizin nereden hasar gördü? Kalp krizinin, kalbin ön kısmına zarar vermesi, kalbinizi arka ve taban kısmına zarar vermesinden daha tehlikelidir.

•Hastaneye kaldırıldığız zaman tansiyonunuz kaçtı ve kalp atışınızı hızı ne kadardı? Eğer tansiyonunuz düşük ve kalp atışınızda hızlıysa, muhtemelen ciddi bir kalp krizi geçirmişsinizdir.

• Kaç yaşındasınız? Ne kadar yaşlıysanız geçiridiğiniz kalp krizinin o kadar tehlikeli olma ihtimali vardır. Koroner kalp hastalığından (kalp krizini içerir) ölenlerin üçte ikisi yaşı 75 veya daha üzerinde olan kişilerdir.

İlk engeli aştığınızı unutmayın: kalp krizinizi atlattınız. Şimdi daha sağlıklı, daha uzun bir hayat yaşamanıza yardımcı olabilcek değişikler yapma imkanınız var.


 

Yazar: Dr. Pınar AKAN
Makale Tarihi: 05/05/2011

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tweet