Koroner By- Pass Nedir
Koroner bypass cerrahisi nedir?
Koroner bypass cerrahisi açık kalp ameliyatları arasında en çok yapılan ameliyattır. Dar yada tıkalı olan damara bir başka yoldan kan gelmesini sağlar. Kalbin kendisini besleyen damarlara koroner atar damarlar denir. Kalp diğer kaslardan farklı olarak durmaksızın çalışır. Koroner atardamar hastalığı kalbin yeterli beslenememesidir. Koroner damarlar daralır veya tıkanırsa kalp yeterli oksijen ve besin alamaz. Besin ve oksijen azlığı kritik düzeyi geçerse kalp kasında hasar oluşur, bu durum kalp krizi olarak adlandırılır.
Kalbi besleyen damarlardan biri daralır veya tıkanırsa ne olur?
Kalbi besleyen damarlardan biri daralır veya tıkanırsa, göğüs ağrısı veya kalp krizi oluşabilir. Daralma veya tıkanıklık bazı hastalarda şiddetli ağrı ile seyrederken bazı hastalarda önemsiz ağrı ile veya hiç ağrısız olarak da seyredebilir. Ağrısız seyreden olaylar genellikle şeker hastalarında gözlenir ve sessiz kalp hastalığı olarak adlandırılır. Hastaların bir kısmında kalp krizi kalp hastalığının ilk belirtisi olarak oluşur. Kalp grafisinde, kalbin beslenmesi ile ilgili problemler her zaman saptanamayabilir.
Kalp hastalığı ile ilgili şikayetleriniz varsa veya risk faktörlerinden bazılarına sahip olmanız durumunda doktorunuz veya siz kalp hastası olduğunuzu düşünmelisiniz. Risk faktörleri şunlardır;
Erkek cinsiyet,
Kolesterol yüksekliği,
Şeker hastalığı,
Tansiyon yüksekliği,
Sigara kullanımı.
Kalp hastalığı tanısı, efor testi ve/veya koroner angiyografi ile kesinleştirilir. Efor testi hastanın hastanede yatması gerekmeden yapılır. Koroner angiyografi hasta hastanede yatırılarak yapılır. Katater adı verilen bir ince tüp kasık veya koldan atardamar içine yerleştirilerek kalbi besleyen damarlara kadar ilerletilir. özel bir ilaç verilerek kalbi besleyen damarlar ve sol kalp boşluğunun filmleri çekilir. Bu yolla damarlardaki darlık, tıkanıklar ve kalp kasının kasılma gücü, hastalıktan hasar görüp görmediği saptanır. Koroner angiyografi yapılmadan doğru tedavi yöntemi önermek ve herhangi bir girişimde bulunmak (balon uygulama, kafes takma, ameliyat) mümkün değildir.
Kalp hastalığı tanısı konursa ilaç tedavisi, balon angiyoplasti ve ameliyat seçeneklerinden hasta için en uygun olan yöntem hastaya önerilir ve açıklanır.
Ne zaman ameliyat gerekir? Ameliyatın amacı nedir?
Ameliyat ve diğer tedavi seçeneklerinin hangi şartlarda uygulanması gerektiği ve yararlılıkları yıllar önce uzun araştırmalar sonucunda saptanmıştır. Ana koroner atar damar hastalığı, üç damar hastalığı ve kalp kası hasarı olan hastalar ameliyattan daha fazla yarar görmektedirler. Ameliyat bunun dışında özel bazı şartlarda gerekli olabilir veya hastanın yakınmaları ilaç tedavisi ile kontrol edilemezse ameliyat düşünülebilir. Koroner arter hastalığı karmaşık ve her hastada kendine özel şartlar içerir, bu nedenle kendi durumunuzu doktorunuzla konuşmanız en doğru yoldur.
Ameliyatın amacı hastanın yaşam kalitesinin korunması ve ameliyat olmazsa karşılaşabileceği olası zararlardan korunmasını sağlamaktır.
Ameliyat nasıl bir işlemdir?
Kalp cerrahisi standart tekniğinde göğüs kemiği yukardan aşağıya doğru ortadan kesilerek göğüs kafesi açılır. Bu kesi cerraha kalp ve ana damarlara erişim sağlar. Hasta kalp-akciğer makinasına bağlanır, kalp özel bir serum ile durdurulur ve bypass işlemi yapılır. Daha sonra kalp tekrar çalıştırılır ve kalp-akciğer makinesi desteği kaldırılıp ameliyat sonlandırılır. Bazı hastaların sandığının aksine ameliyat sırasında kalp yerinden çıkarılmaz.
Ameliyatta atardamar ve toplardamar greftleri kullanılır. Atardamar greftleri; iç meme atardamarı, kol atardamarı, karın duvarı atardamarı ve mide atardamarı olabilir. Toplardamar ise bacaklardan (nadiren koldan) sağlanır. Atardamar greftleri (özellikle iç meme atardamarları) hastalığa dirençli olup uzun süre açık kalırlar.
Günümüzde uygulanmaya başlayan yeni teknikler nelerdir?
Tedavi yöntemleri, daha iyi sonuçlar sağlamak ve hastaların daha az rahatsız olup daha kısa sürelerde iyileşmesini sağlamak amacıyla geliştirilmektedir. Sonuçların daha iyi olması için uygulanan yöntemlerden birisi bypassların hepsinin atardamarlar kullanılarak yapılmasıdır. Atardamar kullanılarak yapılan bypasslar daha uzun süre açık kalmaktadır ve hastaların yeniden ameliyata ihtiyaç oranları azalmaktadır.
Sonuçların iyileştirilmesi ve hastaları kalp-akciğer makinasının olası zararlarından korumak için uygulanan bir diğer teknik çalışan kalpte bypass işlemidir. Cerrah işlemi, kalp normal işlevini sürdürürken yapar.
Ameliyat öncesinde bilinmesi gereken risk veya olası zararlar var mıdır?
Cerrahi işlem hastalara kardiyolog ve kalp damar cerrahlarının birlikte değerlendirmeleri sonunda önerilen bir yoldur. Bu hastalar ilaç, balon ve stent (kafes) işlemlerinden yeterli yarar görmeyecek veya teknik olarak uygun olmayan hastalardır. Tüm cerrahi işlemler gibi koroner bypass işlemide belirli oranlarda riske sahiptir. Bu risk hastaya ameliyat önerilirken açıklanır.Riskin derecesi hastanın sağlık durumuna göre değişir. Koroner bypass ameliyatının olası zararları; kanama, enfeksiyon, geçici veya kalıcı felç, ameliyat sırasında veya sonrasında kalp krizi olabilir. Bu olası zararların hastaya göre değerlendirilip doktorunuz tarafından açıklanması gereklidir. Riskin derecesi yaşa, genel sağlık durumuna, sigara içimine, ek hastalıkların varlığına, kalp işlevlerinin durumuna göre değişir.
Ameliyatın riski nedir?
Koroner bypass işlemi bir önceki başlıkta açıklanan riskleri taşır. Uygulanan yönteme, hastanın işlem öncesindeki genel sağlık ve kalp sağlığı durumuna göre değişir. Bu risk, en iyi koşullarda % 1 ve altındadır. Yani iyi koşullar da bile 100 hasta ameliyat edilirse bunlardan biri ameliyat veya sonrasında çeşitli nedenlerle kaybedilebilir veya geçici/kalıcı sağlık problemi oluşabilir. Hastanın yaşına, cinsine, ek hastalığı olmasına, kalbinin durumuna ve yapılacak ameliyatın cinsine göre bu risk 10-20 katına kadar artabilir. Riskin kendi durumunuza göre yaklaşık ne kadar olduğunu doktorunuzla konuşarak öğrenebilirsiniz.
Ameliyatın uzun dönem sonuçları ve başarısı nedir?
Koroner bypass ameliyatının uzun dönem sonuçları gayet iyidir. Hastaların çoğunun sıkıntıları ameliyat sonrası geçer. Bazı hastalar iyileşme dönemi sonunda efor kapasitelerinin arttığını belirtirler. Bazı hastalarda sıkıntılar tekrar oluşabilir. Az sayıda hastada, genelde 10 yıldan sonra ikinci ameliyat gereği doğabilir.
Koroner bypass ameliyatı nedenleri değil, sonuçları ortadan kaldıran bir işlemdir. Bu nedenle hastalar ameliyat olduklarında herşey bitmiş değildir. Hastaların değiştirilebilen risk faktörleri kontrol altında tutularak (hastaların aktif katılımı ile) tekrar problemlerle karşılaşma olasılıkları azaltılır. Bu önlemler ameliyatın uzun dönem sonuçlarını iyileştirir ve başarısını artırır.
Ameliyatın dışında kullanılabilecek başka seçenekler nelerdir?
Ameliyat dışında kullanılabilecek seçenekler ilaçla tedavi ve bolanla açma ve kafes yerleştirilmesi işlemleri olabilir. Bunlardan hangisinin uygun olduğu, yöntemlerin avantaj ve dezavantajları doktor tarafından hastaya açıklanır ve önerilir. Hasta ve yakınları kardiyolog ve kalp cerrahından ameliyata alternatif tedavi yöntemlerini sormalıdırlar.
Yazar: Dr. Pınar AKAN
Makale Tarihi: 05/05/2011
Grip Salgınları ve Beslenme ile Gripten Korunma | |
Sağlıklı uyanmak için yapılması gerekenler | |
Kurban Bayramında Sağlık | |
Ramazan Bayramında ve Bayram sonrası sağlıklı beslenme önerileri | |
EHEC (E.Coli) |
Hipertansiyon | |
Kalp Krizinden Korunma ve Tedavi Yöntemleri | |
Yüksek Kolesterol | |
Kalp Hastalıkları için risk değerlendirmesi | |
Koroner By- Pass Nedir |
Tweet |
|