Şizofreni Nedir

Şizofreni nedir?

Şizofreni, genel itibariyle akıl sağlığıyla ilgili uzun dönemli bir rahatsızlıktır. Eğer şizofrenseniz, beyniniz diğer insanlarınkinden farklı bir şekilde işliyordur. Bu durum sizin düşüncelerinizi, duygularınızı ve dünyayı deneyimleme şeklinizi etkiler. Neyin gerçekten meydana geldiğini ve neyi hayalinizde canlandırdığınızı söylemekte güçlük çekeceğiniz süreçlere girebilirsiniz. Doktorlar bunu psikoz olarak adlandırır. Bu karışık düşünceler normal olmayan bir şekilde davranmanız anlamına gelir.

İlaçlar, bu belirtileri kontrol altına almanıza yardımcı olabilir. İlaçları uzun dönem kullanmanız bu belirtileri tekrar geri gelmesini önleyebilir. Bazılarının ki tekrarlarken, bazıları sadece tek dönemlik bir psikoz yaşar. Bu süreçler arasında, belirtilerinizden kurtulabilirsiniz ya da sizi terk etmeyen rahatsız edici belirtileriniz olabilir.

Doktorlar bazı kimselerin niçin şizofreniye yakalandıklarını bilmiyorlar. Fakat bu rahatsızlığa yakalanma ihtimalini artın bazı şeyler durumlar aşağıda yer almaktadır.

• Şizofren bir yakın akrabanızın olması
• Doğum esnasında yeterli oksijen alamama gibi durumları içeren erken dönem tecrübeleri
• Bulunduğunuz çevre, örneğin kasaba yerine şehirde yaşıyor olma v.b.

Bu durumlar sizi şizofreniye yakalanma ihtimalinizi artırabilir. Fakat doktorlar yetişkin olduğunuzda olan olayların bir şizofreni atağı belirtisini tetikleyebileceğini düşünür. Bu olaylar aşağıda belirtilen durumları içerebilir.

• Çok fazla stres altında olma
• Esrar gibi uyuşturucular ya da çok fazla alkol kullanma
• Aile ve arkadaşların desteğinden yoksun, bir başına olma

Belirtiler nelerdir?

Şizofreniye yakalanmış kişilerde görülen belirtilerin başlıca üç tipi vardır:

• Gerçekle olan teması kaybetme (psikotik episod)
• İçe kapanma, çevreden soyutlanma ya da etrafta olup bitenlere kayıtsızlık (negatif belirtiler olarak adlandırılırlar)
• Düşünme ve hafıza ile ilgili sorunlar.

Psikotik bir episodtayken, gerçekle bağdaşmayan inançlarınız (delüzyonlar) olabilir. Örneğin, birilerinin sizi zehirlemeye çalıştığını ya da düşüncelerini kontrol etmeye çalıştığına inanabilirsiniz. Ayrıca gerçek olmayan şeyleri (halüsinasyonlar) kafanızda kurabilirsiniz. Kafanızın içinde sesler duyabilirsiniz ya da orada gerçekten olmayan şeyleri hissedebilir veya görebilir ya da kokusunu alabilirsiniz. Bu deneyimler çok sıkıntı verici olabilirler. Yaşadığınız şeylerin hastalığınızın bir sebebi olduğunu kabul etmek size zor gelebilir. Kendinizde hiçbir sorun olmadığını hissediyor olabilirsiniz. Fakat doktorunuz ya da terapistiniz hasta olduğunuzu söyleyebilir.

Eğer negatif belirtileriniz varsa, önceden yapmaya alışkın olduğunuz şeylere karşı olan duygularınızı bazılarını kaybedersiniz. Çok durgun bir ruh haline bürünebilirsiniz ve hiçbir şeyi umursamayabilirsiniz, önceden zevk aldığınız şeylerden zevk almayabilirsiniz, yüzünüzde herhangi bir ifade olmayabilir ve herhangi bir şeye dikkatinizi veremiyor olabilirsiniz.

Şizofreni, düzenli bir şekilde düşünmenizi ve olayları hatırlamanızı zorlaştırabilir. Okurken ya da yazarken konsantre olmakta güçlük çekebilirsiniz. Konuşmanız düzensiz olabilir ve diğer kişiler konuşmanızı takip etmekte zorlanabilirler.

Büyük bir ihtimalle şizofreni belirtileri 20’li yaşlarınızın ortasında görülmeye başlar. Belirtilerinizin görülmeye başlaması haftalar ya da ayları aşkın bir süreç içersinde aşama aşama olabilir. Ya da belirtileriniz aniden ortaya çıkabilir.

Şizofreni belirtileri hayatı çok zor hale getirebilir. Yapmanız gereken günlük işler size daha fazla uğraştırıcı gelebilir. Çok endişeli ve sinir olma hali yaygın görülür. Ayrıca ölümü üzerine ya da intihara teşebbüs etmek gibi düşünceler içersinde kendinizi bulabilirsiniz. Bu durumlar gerçekleşirse, vakit kaybetmeden doktorunuza bildirin. Maalesef, şizofreni rahatsızlığı olan kişilerin intihara teşebbüs etme ihtimali diğer insanlardan daha fazladır.

Yazar: Dr. Murat BİLGİLİ
Makale Tarihi: 08/08/2011

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tweet